ស្វែងយល់ពីការយកចិត្តទុកដាក់ស្គាល់អតិថិជន (Know Your Customer - KYC)

ការយកចិត្តទុកដាក់ស្គាល់អតិថិជន (Know Your Customer - KYC) គឺជាដំណើរការដែលធនាគារ និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងទៀតប្រើដើម្បីប្រមូល វិភាគ និងកត់ត្រាព័ត៌មានអំពីអតិថិជន។ គោលបំណងចម្បងនៃការធ្វើ KYC គឺដើម្បីការពារស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុពីការប្រើប្រាស់ផលិតផល និងសេវាកម្មរបស់ខ្លួនសម្រាប់សកម្មភាពខុសច្បាប់ ដូចជាការលាងសម្អាតប្រាក់ ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ភេរវកម្ម និងការក្លែងបន្លំ។

តើការយកចិត្តទុកដាក់ស្គាល់អតិថិជនសំខាន់យ៉ាងណា?

• ការពារស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ: KYC ជួយការពារធនាគារ និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុពីការប្រើប្រាស់សេវាកម្មរបស់ខ្លួនក្នុងការធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់។
• អនុលោមភាព: KYC ជួយធានាថាស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអនុលោមតាមច្បាប់ និងបទបញ្ញាតិទាក់ទងនឹងការប្រឆាំងការសម្អាតប្រាក់ និងហិរញ្ញប្បទានភេរវកម្ម។
• ការការពារអតិថិជន:  KYC ជួយការពារអតិថិជនពីការប្រើប្រាស់សេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុដោយមិនមានការអនុញ្ញាត ឬការប្រើប្រាស់សេវាកម្មសម្រាប់សកម្មភាពខុសច្បាប់។
• ការបង្កើនទំនាក់ទំនងជាមួយអតិថិជន: ការស្គាល់អតិថិជនកាន់តែច្បាស់ ជួយឱ្យស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុផ្តល់សេវាកម្មបានកាន់តែប្រសើរឡើង និងបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយអតិថិជនបានយូរអង្វែង។
• ឱ​កាសក្នុងការលក់សេវាកម្មៈ ​ការស្គាល់អតិថិជនបានច្បាស់លាស់ ជួយឱ្យស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានឱ​កាសក្នុងការលក់ផលិតផលថ្មីៗជូនអតថិជន។​

ព័ត៌មានអ្វីខ្លះដែលត្រូវប្រមូលក្នុងការយកចិត្តទុកដាក់ស្គាល់អតិថិជន (KYC)?

ព័ត៌មានដែលត្រូវប្រមូលក្នុងយកចិត្តទុកដាក់ស្គាល់អតិថិជន (KYC) អាចប្រែប្រួលអាស្រ័យលើប្រភេទនៃអតិថិជន សេវាកម្មដែលប្រើប្រាស់ និងច្បាប់-បញ្ញាតិនៃប្រទេសនោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ព័ត៌មានទូទៅដែលត្រូវប្រមូលរួមមាន៖

• ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន: ឈ្មោះ អាសយដ្ឋាន លេខទូរស័ព្ទ អ៊ីមែល លេខប័ណ្ណសម្គាល់ខ្លួន ជាដើម។
• ព័ត៌មានហិរញ្ញវត្ថុ: ប្រភពចំណូល ប្រវត្តិឥណទាន និងព័ត៌មានអំពីសកម្មភាពហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងៗ។
• ព័ត៌មានអំពីអាជីវកម្ម: សម្រាប់អតិថិជនជាក្រុមហ៊ុន ត្រូវប្រមូលព័ត៌មានអំពីរចនាសម្ព័ន្ធក្រុមហ៊ុន ភាគទុនិក សកម្មភាពអាជីវកម្ម និងភាពស្របច្បាប់នៃក្រុមហ៊ុន។

ប្រភពព័ត៌មានដែលប្រើប្រាស់ក្នុងការវាយតម្លៃអត្តសញ្ញាណអតិថិជន

ប្រភពព័ត៌មានដែលប្រើក្នុងការវាយតម្លៃអត្តសញ្ញាណអតិថិជនក្នុងប្រតិបត្តការយកចិត្តទុកដាក់ស្គាល់អតិថិជន (Know Your Customer - KYC) អាចបែងចែកជាពីរប្រភេទសំខាន់ៗគឺ៖

1. ប្រភពព័ត៌មានផ្ទៃក្នុង (Internal Sources)

• ព័ត៌មានដែលផ្តល់ដោយអតិថិជន:
  • ឯកសារសម្គាល់ខ្លួន (អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ លិខិតឆ្លងដែន សៀវភៅគ្រួសារ និងសៀវភៅស្នាក់នៅជាដើម)
  • ភ័ស្តុតាងនៃអាសយដ្ឋាន (វិក័យប័ត្រទឹក-ភ្លើង, វិក័យប័ត្រទិញ-លក់ទំនិញ)
  • ព័ត៌មានអំពីប្រភពចំណូល និងទ្រព្យសម្បត្តិ
  • ព័ត៌មានអំពីសកម្មភាពអាជីវកម្ម 
• ប្រវត្តិនៃការប្រើប្រាស់សេវាកម្មធនាគារ:
  • ប្រវត្តិការប្រើប្រាស់គណនី ការបង់ប្រាក់សំណងឥណទាន និងការដកប្រាក់
  • ប្រវត្តិការប្រើប្រាស់ផលិតផលផ្សេងៗ (ឥណទាន, ហិរញ្ញប្បទានពានិជ្ជកម្ម កាតឥណទាន ផ្ទេរប្រាក់ក្នុង-ក្រៅប្រទេស)
  • លំនាំនៃការប្រើប្រាស់សេវាកម្ម(Pattern of Product Utilization) តួយ៉ាងដូចជា ចំនួនប្រតិបត្តការ ទំហុំ ភាពញឹកញាប់នៃការប្រើប្រាស់
• ការវិភាគព័ត៌មានផ្ទៃក្នុង:
  • ការវិភាគលំនាំនៃការធ្វើប្រតិបត្តិការរបស់អតិថិជនដើម្បីកំណត់ប្រតិបត្តិការសង្ស័យ 
  • ការប្រៀបធៀបព័ត៌មានដែលបានផ្តល់ដោយអតិថិជនជាមួយនឹងព័ត៌មានផ្សេងទៀតដែលមាន

2. ប្រភពព័ត៌មានខាងក្រៅ (External Sources)

• មូលដ្ឋានទិន្នន័យរដ្ឋាភិបាល:
  • បញ្ជីក្រុមហ៊ុន (Company Registration Directory)
  • បញ្ជីខ្មៅ
  • បញ្ជីប្រទេសដែលមានហានិភ័យខ្ពស់
• មូលដ្ឋានទិន្នន័យព័ត៌មានសាធារណៈ:
  • ព័ត៌មានពីបណ្តាញសង្គមដូចជា Facebook, Linkedin, X
  • ព័ត៌មាននៅក្នុងគេហទំព័រក្រុមហ៊ុន
  • ព័ត៌មានពីប្រព័ន្ធស្វែងរក (Search Directory)
• របាយការណ៍ពីអង្គការអន្តរជាតិ:
  • របាយការណ៍ពី FATF (Financial Action Task Force)
  • របាយការណ៍ពីអង្គការសហប្រជាជាតិ
• ទិន្នន័យពីអ្នកផ្តល់ព័ត៌មានពាណិជ្ជកម្ម:
  • របាយការណ៍ឥណទាន
  • ព័ត៌មានអំពីក្រុមហ៊ុន
• ការប្រៀបធៀបជាមួយនឹងបញ្ជីខ្មៅ:
  • បញ្ជីឈ្មោះបុគ្គលដែលបានដាក់ទណ្ឌកម្ម
  • បញ្ជីក្រុមហ៊ុនដែលកំពង់មានបញ្ហា

កត្តាដែលត្រូវពិចារណាក្នុងការជ្រើសរើសប្រភពព័ត៌មាន

• ភាពត្រឹមត្រូវ: ព័ត៌មានត្រូវតែមានភាពត្រឹមត្រូវ និងអាចទុកចិត្តបាន
• ភាពទាន់សម័យ: ព័ត៌មានត្រូវតែទាន់សម័យ
• ភាពពាក់ព័ន្ធ: ព័ត៌មានត្រូវតែពាក់ព័ន្ធនឹងការវាយតម្លៃហានិភ័យ
• ឯកជនភាព: ការប្រមូល និងប្រើប្រាស់ព័ត៌មានត្រូវតែគោរពច្បាប់ស្តីពីការការពារទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន

តើ ការយកចិត្តទុកដាក់ស្គាល់អតិថិជន ធ្វើដូចម្តេច?

ដំណើរការ KYC ជាទូទៅមានដំណាក់កាលដូចខាងក្រោម៖

1. ការប្រមូលព័ត៌មាន: ប្រមូលព័ត៌មានពីអតិថិជនតាមរយៈការបំពេញបែបបទ ឬឯកសារផ្សេងៗ។
2. ការវិភាគព័ត៌មាន: វិភាគព័ត៌មានដែលបានប្រមូល ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណអតិថិជន និងវាយតម្លៃហានិភ័យ។
3. ការត្រួតពិនិត្យ: ត្រួតពិនិត្យព័ត៌មានដែលបានប្រមូលជាមួយនឹងប្រភពព័ត៌មានផ្សេងៗ ដើម្បីបញ្ជាក់ភាពត្រឹមត្រូវ។
4. ការកត់ត្រា: កត់ត្រាព័ត៌មានទាំងអស់ដែលបានប្រមូល និងវិភាគ។
5. ការតាមដាន: តាមដានព័ត៌មានអំពីអតិថិជនជាប្រចាំ ដើម្បីធានាថាព័ត៌មាននៅតែត្រឹមត្រូវ និងទាន់សម័យ។